Az Görme Rehabilitasyonu Nedir?

Az Görme Rehabilitasyonu Nedir?

Az görme rehabilitasyonu, çeşitli nedenlerle görme keskinliği ve/veya görme alanı azalmış kişilerin kalan görme yetilerini en üst düzeye çıkarmak ve günlük yaşam aktivitelerini bağımsız bir şekilde gerçekleştirebilmelerini sağlamak amacıyla uygulanan bir tedavi programıdır. Bu rehabilitasyon programı, görme kaybının nedenine, derecesine ve kişinin bireysel ihtiyaçlarına göre özelleştirilir.

Az Görme Rehabilitasyonu Kimler İçin Uygundur?

Az görme rehabilitasyonu, aşağıdaki gibi çeşitli nedenlerle görme kaybı yaşayan bireyler için uygundur:

• Makula Dejenerasyonu: Gözün merkezi görmeden sorumlu olan makula bölgesinin hasar görmesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Merkezi görme kaybına ve görme bulanıklığına neden olur.
• Glokom: Göz içi basıncının artması sonucu görme sinirinin hasar görmesiyle karakterize bir hastalıktır. Genellikle periferik (yan) görme kaybına neden olur.
• Katarakt: Göz merceğinin saydamlığını kaybetmesi ve bulanıklaşması sonucu oluşan bir durumdur. Görmede bulanıklık, çift görme ve renkleri soluk görme gibi sorunlara yol açar.
• Diyabetik Retinopati: Diyabet hastalığının gözdeki kan damarlarına zarar vermesi sonucu oluşan bir komplikasyondur. Görme bulanıklığı, siyah noktalar ve görme kaybına neden olabilir.
• Optik Nörit: Görme sinirinin iltihaplanması sonucu oluşan bir durumdur. Ani görme kaybına, göz ağrısına ve renkleri soluk görme gibi sorunlara yol açabilir.
• Travmatik Beyin Hasarı: Kafa travması sonucu görme merkezlerinin hasar görmesi, görme kaybına veya görme alanında daralmaya neden olabilir.

Az Görme Rehabilitasyonunda Kullanılan Yöntemler?

Az görme rehabilitasyonu, bireyin ihtiyaçlarına ve kalan görme yetisine göre farklı yöntemler kullanılarak gerçekleştirilir. Bu yöntemler şunlardır:

1. Optik Yardımcı Cihazlar:

• Büyüteçler: Farklı boyutlarda ve özelliklerde büyüteçler, yakın mesafedeki nesneleri ve yazıları görmeyi kolaylaştırır. Standart büyüteçlerin yanı sıra, aydınlatmalı büyüteçler, cep büyüteçleri, standlı büyüteçler ve elektronik büyüteçler gibi çeşitli seçenekler mevcuttur.
• Teleskopik Gözlükler: Uzaktaki nesneleri görmeyi sağlayan özel gözlüklerdir. Tiyatro, sinema, televizyon izleme gibi aktivitelerde veya yol işaretlerini okumak için kullanılabilirler.
• Prizmatik Gözlükler: Çift görmeyi düzeltmek ve görme alanını genişletmek için kullanılırlar.

2. Non-optik Yardımcı Cihazlar:

• Aydınlatma: Doğru aydınlatma, görme engelli bireylerin nesneleri daha net görmesine yardımcı olur. Ayarlanabilir lambalar, masa lambaları, kitap okuma lambaları gibi çeşitli aydınlatma seçenekleri kullanılabilir.
• Kontrast Renkler: Zıt renkler, nesnelerin birbirinden ayırt edilmesini kolaylaştırır. Örneğin, beyaz bir tabakta koyu renkli yiyecekler sunmak, görme engelli bireyin yemeğini daha rahat görmesini sağlar.
• Büyük Baskı Materyalleri: Büyük puntolu kitaplar, dergiler ve gazeteler, okumayı kolaylaştırır.
• Sesli Kitaplar ve Ekran Okuyucular: Sesli kitaplar ve ekran okuyucular, görme engelli bireylerin kitap okuma ve bilgisayar kullanma gibi aktiviteleri gerçekleştirmesini sağlar.
• Kabartmalı Materyaller: Kabartma harfler, sayılar ve semboller, görme engelli bireylerin okuma yazma öğrenmesine ve çevrelerindeki dünyayı anlamalarına yardımcı olur.

3. Rehabilitasyon Egzersizleri:

• Görme Alanı Egzersizleri: Kalan görme alanını etkili bir şekilde kullanmayı öğretmek için yapılan egzersizlerdir.
• Göz Kası Egzersizleri: Göz kaslarını güçlendirmek ve göz hareketlerini koordine etmeyi geliştirmek için yapılan egzersizlerdir.
• Yakın Çalışma Egzersizleri: Yakın mesafedeki nesnelere odaklanma ve takip etme becerisini geliştirmek için yapılan egzersizlerdir.

4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

• Ev Düzenlemesi: Evin düzenlenmesi, görme engelli bireyin güvenli ve bağımsız bir şekilde hareket etmesini sağlar. Örneğin, mobilyaların yerleşimini düzenlemek, halıları kaldırmak, merdivenlere tırabzan eklemek, eşyaları belirli yerlerde tutmak ve iyi bir aydınlatma sağlamak gibi değişiklikler yapılabilir.
• Günlük Yaşam Aktiviteleri Eğitimi: Görme engelli bireye, yemek hazırlama, giyinme, kişisel bakım gibi günlük yaşam aktivitelerini bağımsız bir şekilde gerçekleştirebilmesi için eğitim verilir. Bu eğitim, adaptif ekipman kullanmayı, organizasyon becerilerini geliştirmeyi ve güvenli hareket tekniklerini öğrenmeyi içerebilir.

5. Teknolojik Yardımcı Cihazlar:

• Ekran Büyüteçleri: Bilgisayar ekranındaki yazıları ve görüntüleri büyüten yazılımlar veya cihazlar, görme engelli bireylerin bilgisayar kullanmasını kolaylaştırır.
• Akıllı Telefon Uygulamaları: Görme engelli bireyler için geliştirilmiş çeşitli akıllı telefon uygulamaları, nesneleri tanıma, renkleri ayırt etme, yazıları okuma, navigasyon ve diğer günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirme konusunda yardımcı olur.
• Görme Engelliler İçin Bilgisayarlar: Özel olarak tasarlanmış bu bilgisayarlar, sesli geri bildirim, braille ekran ve diğer özelliklerle görme engelli bireylerin bilgisayar kullanmasını sağlar.

Az Görme Rehabilitasyonunun Faydaları?

Az görme rehabilitasyonu, görme engelli bireylerin yaşam kalitesini artırmada önemli faydalar sağlar:

• Bağımsızlık: Rehabilitasyon programı sayesinde, bireyler günlük yaşam aktivitelerini daha bağımsız bir şekilde gerçekleştirebilir ve başkalarına olan bağımlılıklarını azaltabilirler.
• Güven: Görme kaybına uyum sağlamak ve çevrelerinde güvenle hareket etmek için gerekli becerileri kazanırlar. Bu da özgüvenlerini artırır ve toplumsal hayata daha aktif bir şekilde katılmalarını sağlar.
• Sosyal Katılım: Rehabilitasyon, bireylerin sosyal hayata katılımını ve iletişim becerilerini geliştirir. Aileleri ve arkadaşlarıyla daha rahat iletişim kurabilir, hobi ve aktivitelere katılabilir ve toplumsal izolasyonu önleyebilirler.
• Psikolojik Destek: Görme kaybının neden olduğu duygusal zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olur. Depresyon, anksiyete ve özsaygı sorunlarıyla başa çıkma stratejileri geliştirebilirler.
• Mesleki Rehabilitasyon: Bazı durumlarda, rehabilitasyon programı mesleki becerileri geliştirmeyi ve iş hayatına katılımı desteklemeyi içerebilir. Bireyler, görme kaybına rağmen çalışmaya devam edebilir veya yeni bir meslek edinebilirler.

Az Görme Rehabilitasyon Ekibi

Az görme rehabilitasyonu, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve farklı uzmanların iş birliğini içerir:

• Göz Hastalıkları Uzmanı: Göz sağlığını değerlendirir, gerekli tıbbi tedaviyi sağlar ve rehabilitasyon programına yönlendirir.
• Optometrist: Görme keskinliğini ölçer, kırma kusurlarını düzeltir ve uygun optik yardımcı cihazları reçete eder.
• Rehabilitasyon Uzmanı: Bireyin ihtiyaçlarını değerlendirir ve kişiye özel rehabilitasyon programını

Not: Bu makalede sunulan bilgiler, genel bilgi amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez.