Bağırsak Sarkması Nedir?
Bağırsak sarkması veya tıp dilindeki adıyla rektal prolapsus, kalın bağırsağın son kısmının (rektum) vücut dışına doğru çıkması durumudur. Bu durum genellikle kronik kabızlık, uzun süreli ıkınma, doğum veya zayıflamış pelvik kaslar gibi faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilen bu rahatsızlık, hem fiziksel hem de psikolojik sorunlara yol açabilir.
Bağırsak Sarkması Nedenleri?
Bağırsak sarkmasının kesin nedeni her zaman tam olarak anlaşılamasa da, bazı risk faktörleri bu durumu tetikleyebilir:
- Yaş: Yaşlılarda bağ dokularının zayıflaması, hastalık riskini artırır.
- Cinsiyet: Kadınlarda, özellikle de doğum yapmış kadınlarda, pelvik taban kaslarının zayıflaması nedeniyle hastalık daha sık görülür.
- Kabızlık: Uzun süreli ve zorlu kabızlık, bağırsakları zorlayarak sarkmaya neden olabilir.
- Kronik öksürük: Kronik öksürük, karın içi basıncını artırarak bağırsakları aşağı doğru iter.
- Şiddetli ishal: Şiddetli ishal, bağırsak kaslarını zayıflatabilir ve sarkmaya yol açabilir.
- Pelvik taban kaslarının zayıflaması: Doğum, menopoz veya bazı sinir sistemi hastalıkları pelvik taban kaslarının zayıflamasına neden olabilir.
- Bağırsak hastalıkları: Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi bazı inflamatuar bağırsak hastalıkları bağırsak sarkması riskini artırabilir.
- Aile öyküsü: Ailesinde bağırsak sarkması olan kişilerde bu durumun görülme olasılığı daha yüksektir.
Bağırsak Sarkması Belirtileri?
Bağırsak sarkmasının en belirgin belirtisi, anüsten dışarı doğru sarkan kırmızı veya pembe renkli bir kütlenin görülmesidir. Bu kitle, özellikle tuvalet ihtiyacı sırasında veya ıkınma sırasında daha belirgin hale gelir. Diğer belirtiler arasında şunlar yer alabilir:
- Dışkılama sırasında ağrı ve kanama: Bağırsak sarkması, dışkılama sırasında şiddetli ağrıya ve kanamaya neden olabilir.
- Mukuslu veya kanlı dışkı: Bağırsak sarkması, dışkıda mukus veya kan görülmesine neden olabilir.
- Tam boşalma hissi olmaması: Bağırsakta dışkı kalmış gibi bir his olabilir.
- Kabızlık veya ishal: Bağırsak sarkması, kabızlık veya ishal gibi dışkılama alışkanlıklarında değişikliklere neden olabilir.
- Karın ağrısı: Bazı hastalarda karın ağrısı görülebilir.
- Basınç hissi: Makat bölgesinde sürekli bir basınç hissi olabilir.
Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir.
Bağırsak Sarkması Teşhisi?
Bağırsak sarkısı teşhisi, genellikle hastanın şikayetleri ve fizik muayene bulguları ile konulur. Doktor, makat bölgesini muayene ederek sarkan dokuyu görebilir. Ayrıca, teşhis için aşağıdaki testler de istenebilir:
- Anoskopi: Kısa ve sert bir tüp yardımıyla makatın iç kısmının incelenmesi.
- Sigmoidoskopi: Daha uzun bir tüp yardımıyla kalın bağırsağın alt kısmının incelenmesi.
- Kolonoskopi: Tüm kalın bağırsağın incelenmesi.
- Barry’s test: Hastanın ayakta dururken ve ıkınırken makat bölgesinin incelenmesi.
Bağırsak Sarkması Tedavisi?
Bağırsak sarkmasının tedavisi, hastanın yaşı, genel sağlık durumu, sarkmanın şiddeti ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alabilir:
- İlaç tedavisi: Kabızlık veya ishali gidermek için ilaçlar kullanılabilir.
- Diyet tedavisi: Lifli gıdalarla zenginleştirilmiş bir diyet, dışkılamayı kolaylaştırarak bağırsakları rahatlatabilir.
- Pelvik taban egzersizleri: Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için yapılan egzersizler, bağırsak sarkmasını önlemeye veya yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
- Cerrahi tedavi: İleri derecede bağırsak sarkması olan hastalarda cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi yöntemler, sarkan dokuyu yerine oturtmak veya bağırsağı kısaltmak amacıyla uygulanabilir.
Bağırsak Sarkmasının Komplikasyonları?
Tedavi edilmeyen bağırsak sarkması, aşağıdaki gibi komplikasyonlara neden olabilir:
- Nekroz: Sarkan doku kan akışını kaybederek ölebilir.
- Enfeksiyon: Sarkan doku enfekte olabilir.
- Anemi: Kronik kanama nedeniyle anemi gelişebilir.
- Psikolojik sorunlar: Bağırsak sarkması, kişinin sosyal hayatını ve psikolojik sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Bağırsak Sarkmasının Önlenmesi?
Hatalığı tamamen önlemek her zaman mümkün olmasa da, aşağıdaki önlemler alarak riskini azaltabilirsiniz:
- Sağlıklı beslenme: Lifli gıdalarla zenginleştirilmiş bir diyet, kabızlığı önleyerek bağırsakları rahatlatır.
- Düzenli egzersiz: Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için düzenli egzersiz yapın.
- Kabızlık ile mücadele: Kabızlığı önlemek için bol su için ve lifli gıdalar tüketin.
- Kronik öksürük ve ishali tedavi edin: Kronik öksürük ve ishali tedavi etmek, bağırsak sarkması riskini azaltabilir.
Bağırsak sarkması, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen bir sağlık sorunudur. Eğer hastalığın belirtilerini yaşıyorsanız, mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyonları önleyerek daha iyi bir yaşam kalitesi sunar.
Sık Sorulan sorular?
Bağırsak sarkması tehlikeli midir?
Evet, bağırsak sarkması ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bu nedenle belirtiler fark edildiğinde hemen bir doktora başvurmak önemlidir.
Bağırsak sarkması nasıl önlenir?
Sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz, kilo yönetimi ve doğru kaldırma teknikleri ile hastalık riski azaltılabilir.
Bağırsak sarkması kimlerde daha sık görülür?
Hastalık genellikle yaşlı bireylerde, obez olanlarda ve daha önce karın cerrahisi geçiren kişilerde daha sık görülür.
Bağırsak sarkması belirtileri hangi durumda acil müdahale gerektirir?
Şiddetli karın ağrısı, sürekli kusma, yüksek ateş veya dışkıda kan görülmesi gibi belirtiler acil müdahale gerektirir.
Bağırsak sarkması geçer mi?
Tedavi ile durumun ciddiyetine bağlı olarak iyileşme sağlanabilir. Ancak bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Bağırsak sarkması ve diğer bağırsak hastalıkları arasında bir ilişki var mı?
Evet, irritabl bağırsak sendromu, Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi hastalıklar bağırsak sarkması riskini artırabilir.
Not: Bu makale sadece bilgilendirme amaçlıdır ve bir doktor tavsiyesi yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununuz olduğunda mutlaka bir uzmana danışmalısınız.
